Profil Terpenowy Odmian Konopi Włóknistych Oraz Ich Medyczny Potencjał

Jeśli chodzi o medycznie cenne substancje, które występują w roślinach konopi, to wielu osobom najpierw przychodzą na myśl kannabinoidy, takie jak THC czy CBD. Jednak właśnie ze względu na znikomą, niską zawartość THC, konopie przemysłowe/włókniste wydają się być bezużyteczne.

Obecnie w Unii Europejskiej obowiązuje dyrektywa, zgodnie z którą konopie włókniste mogą zawierać maksymalnie 0,3% THC. Chociaż w tym przypadku chcąc medycznie skorzystać z tego głównego kannabinoidu, konopie włókniste się w tym przypadku na nic nie zdadzą, to jednak istnieje w nich jeszcze inna, znacznie mniej znana grupa substancji, o niesamowitym potencjale medycznym, a mianowicie terpeny.

Unijny katalog odmian konopi włóknistych jest regularnie aktualizowany i obejmuje średnio około 70–80 odmian zatwierdzonych do uprawy. Wiele z tych odmian konopi włóknistych ma wysoką zawartość różnych terpenów i dlatego z medycznego punktu widzenia są bardzo interesujące.

Z chemicznego punktu widzenia terpeny są węglowodorami. Terpeny są odpowiedzialne za bardzo specyficzny aromat poszczególnych odmian konopi, dlatego są również zaliczane do grupy olejków eterycznych. Bardzo typowy zapach marihuany jest wynikiem synergii kilku aromatycznych terpenów. Oprócz typowej nuty zapachowej, niektóre terpeny mają niesamowite właściwości lecznicze.

Istnieją badania analizujące profil terpenowy znanych odmian konopi włóknistych i na ich podstawie uzyskano dowody na znaczące działanie lecznicze. Podane stężenia terpenów odnoszą się do procentowego udziału danego terpenu w całkowitej ilości olejków eterycznych. Zawartość olejków eterycznych w większości zarejestrowanych odmian konopi włóknistych wynosi od 0,1 do 0,2 mililitra na 100 gramów suszonego materiału roślinnego.

Wiele Odmian Bogatych w Beta-Karofilen

Najczęstszym terpenem występującym w odmianach konopi włóknistych jest beta-karofilen. Zawartość olejków eterycznych różnych odmian wynosi od 27% do 40%. Beta- karofilen jest bardzo interesującym terpenem, ponieważ ma typową strukturę węglowodorową terpenów, ale może również dokować do receptora CB2. Z tego powodu terpen ten można zaliczyć do grupy kannabinoidów. Beta- karofilen ma wiele właściwości leczniczych, które zostały w kilku badaniach udowodnione. Ze względu na powinowactwo do receptora CB2 wykazuje zasadniczo działanie typowe dla tego receptora.

Beta- karofilen hamuje między innymi psychoaktywne działanie THC. Stosując ten terpen można znacznie zmniejszyć klasyczne objawy nadmiernej dawki THC, takie jak paranoja i kołatanie serca. Podobnie jak w przypadku agonistów CB2, terpen może również modulować wiele procesów wewnątrzkomórkowych i immunologicznych. W ten sposób beta- karofilen działa przeciwzapalnie i neuroprotekcyjnie.

Liczne badania wykazały również, że terpen ten może hamować reakcje autoimmunologiczne, a zatem może być skuteczny przeciwko wielu chorobom związanym m.in. z procesami autoimmunologicznymi. Należą do nich cukrzyca typu 2, otyłość, ale także choroby reumatyczne, neurodegeneracyjne i zapalne ośrodkowego układu nerwowego. Przewlekłe stany zapalne są podstawą wielu chorób zwyrodnieniowych.

Naukowcy uważają, że choroby takie jak Alzheimer i Parkinson są ostatecznie spowodowane procesem zapalnym. Na mysim modelu wykazano, że beta-karofilen również przeciwdziała tym procesom zapalnym.

Terpeny Mają Działanie Antybiotyczne

Szczególnie interesującym faktem jest to, że terpeny występujące w konopiach włóknistych mają wyraźne działanie antybiotyczne. Międzynarodowe badanie z 2020 roku porównało potencjał antybiotykowy pochodnych konopi z potencjałem powszechnie stosowanych antybiotyków.

Przynajmniej w analizie in vitro, terpeny niektórych odmian konopi włóknistych w porównaniu z stosowanymi antybiotykami wykazywały wobec niektórych patogenów prawie równoważny potencjał antybakteryjny. W tym badaniu na pożywkach hodowano różne kultury znanych czynników zakaźnych. Następnie dodano jedną hodowlę z ekstraktem terpenowym o pełnym spektrum działania, a drugą hodowlę z tego szczepu bakterii z powszechnie stosowanym antybiotykiem, takim jak gentamycyna lub cefoksytyna.

Pozwoliło to określić, w jakim stopniu terpeny, w porównaniu z konwencjonalnym antybiotykiem, ograniczają liczbę bakterii w szczepie bakteryjnym. Naukowcy zakładają, że za ten efekt nie odpowiada pojedynczy terpen, lecz dopiero interakcja poszczególnych terpenów w danej odmianie konopi daje indywidualny efekt antybiotykowy.

Wykazano, że terpeny różnych odmian konopi są szczególnie skuteczne w walce przeciwko niektórym szczepom bakterii. Na przykład terpeny odmiany konopi włóknistych Dioica wykazały szczególnie wysoki potencjał przeciwko szczepowi bakterii Streptococcus pneumoniae. Bakterie zostały w tym przypadku równie skutecznie wyeliminowane, jak przy użyciu antybiotyku gentamycyna.

Streptococcus pneumoniae jest bakterią wywołującą u ludzi zapalenie płuc. Niektóre odmiany konopi włóknistych wykazały również znaczący wpływ przeciwko bardzo niebezpiecznemu szczepowi bakterii Staphylococcus aureus, który obecnie wykazuje oporność na kilka popularnych antybiotyków. Najbardziej skuteczne okazały się terpeny odmian Bacalmas, Carmagnola i Sequieni.

Za pomocą terpenów udało się również zahamować rozwój szczepu bakterii Pseudomonas aeruginosa, która jest znana jako typowy szczep szpitalny. W tym przypadku najskuteczniejsza okazała się odmiana Dioica o sile działania odpowiadającej około 75% mocy cefoksytyny.

W przypadku Salmonelli z rodzaju Salmonella enterica profile terpenowe wszystkich badanych odmian konopi użytkowych okazały się w przybliżeniu równie skuteczne i odpowiadały około 50 % skuteczności antybiotyku cefoksytyny.

Humulen, Kolejny Cenny Terpen w Konopiach Włóknistych

Innym, z medycznego punktu widzenia bardzo interesującym terpenem, który można znaleźć w odmianach konopi włóknistych, jest humulen. Jego średnia zawartość w całkowitych olejkach eterycznych wynosi około 1-2%. Humulen znany jest przede wszystkim ze swojego silnego działania przeciwzapalnego.

W 2009 roku brazylijski zespół naukowców opublikował badanie, w którym stwierdzono, że humulen ma podobne silne działanie przeciwzapalne jak pochodna kortyzonu, deksametazon. W badaniu przeprowadzonym na myszach zespół naukowców stwierdził, że humulen jest bardzo skuteczny, szczególnie w przypadku zapalenia dróg oddechowych. W związku z tym Humulen może w przyszłości stać się potencjalną nową metodą leczenia alergiczno-zapalnych chorób układu oddechowego, takich jak astma. Ponadto humulen może wykazywać potencjał terapeutyczny przeciwko niektórym formom raka.

Chińskie badanie z 2019 roku wykazało, że humulen eliminuje niektóre rodzaje komórek rakowych wątroby. Testy na hodowli komórkowej wykazały, że humulen niszczy komórki nowotworowe wątroby, najpierw blokując ich podział, a następnie powodując kaskadę reakcji wewnątrzkomórkowych, które zabijają komórki nowotworowe. Zdrowe komórki wątroby nie są jednak w żadnym stopniu uszkadzane.

Alfa-Bisabolol w Chorobach Zapalnych Skóry

Również występującym w konopiach włóknistych terpenem, który jest stosowany głównie w chorobach skóry, jest alfa-bisabolol. Jego zawartość w olejkach eterycznych waha się od około 0,5 % do 6,7 %. Najwyższe stężenie terpenu, wynoszące 6,7 %, wykryto w odmianie Carmagnola selectata.

Alfa-bisabolol charakteryzuje się przede wszystkim działaniem przeciwzapalnym. Jego działanie jest uważane za udowodnione zwłaszcza w chorobach zapalnych skóry. Alfa-bisabolol występuje oprócz konopi, również w rumianku, a także w propolisie produkowanym przez pszczoły.

Ze względu na zawartość terpenu, produkty te również są stosowane w chorobach zapalnych skóry i są częścią wielu odpowiednich kremów. Działanie alfa-bisabololu polega na hamowaniu produkcji niektórych cytokin prozapalnych. Cytokiny są białkami, które kontrolują odpowiednie procesy na poziomie komórkowym, takie jak reakcje zapalne.

W wielu stanach zapalnych skóry istotną rolę odgrywają cytokiny TNF i TPA. Alfa-bisabolol hamuje stan zapalny, znacznie zmniejszając produkcję tych dwóch cytokin. Ze względu na jego wpływ na produkcję cytokin, naukowcy podejrzewają również, że alfa-bisabolol ma działanie neuroprotekcyjne.

Choroby neurodegeneracyjne, takie jak choroba Alzheimera czy Parkinsona, mogą być również wynikiem nieprawidłowej produkcji cytokin prozapalnych w mózgu i ośrodkowym układzie nerwowym. Wstępne badania w tej dziedzinie sugerują, że terpen ten może w przyszłości odgrywać rolę w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych. Badania na hodowlach komórkowych wykazały również, że alfa-bisabolol może hamować wzrost wielu nowotworów ze względu na swoje hamujące działanie na niektóre cytokiny.

Działanie przeciwnowotworowe terpenu wykazano w hodowlach komórkowych m.in. w przypadku raka trzustki i raka piersi. Działanie przeciwnowotworowe nie zostało jeszcze zbadane w badaniach klinicznych na ludziach, ale wyniki badań hodowli komórkowych wskazują, że terpen ten ma duży potencjał i w przyszłości może odgrywać ważną rolę w medycynie.